Tại sao chọn đúng động cơ máy hủy tài liệu là yếu tố quyết định?
Bạn có biết rằng động cơ của máy hủy tài liệu có liên quan mật thiết đến công suất hủy (shred capacity), thời gian chạy liên tục (duty circle), thời gian hồi phục (recovery time), độ ồn (noise level)... Các chỉ số hiệu năng này lại là những tiêu chí hàng đầu trong việc chọn mua chiếc máy hủy giấy tờ phù hợp với doanh nghiệp của bạn. Cũng chính các chỉ số này là những hạng mục bảo trì bạn cần phải lưu ý để chiếc máy hủy giấy văn phòng của bạn vận hành một cách bền bỉ, êm ái và tiết kiệm.
ĐỘNG CƠ - TRÁI TIM CỦA MÁY HỦY TÀI LIỆU
Thực vậy, động cơ không chỉ là bộ phận giúp bộ lưỡi dao cắt tiêu hủy tài liệu - mà còn quyết định gần như toàn bộ trải nghiệm sử dụng máy hủy tài liệu: từ công suất, độ ồn, đến thời gian hoạt động liên tục và độ bền... Việc bạn chọn mua đúng loại động cơ phù hợp không chỉ giúp máy đáp ứng được sản lượng hủy cho tổ chức của mình, mà còn tránh được tình trạng quá tải, nhanh hỏng hóc, hay gây ô nhiễm âm thanh do tiếng ồn phát ra trong lúc hoạt động.
![]() |
Bạn đang cân nhắc loại động cơ nào cho chiếc máy hủy giấy tờ của mình? |
CÁC LOẠI ĐỘNG CƠ PHỔ DỤNG TRONG MÁY HỦY TÀI LIỆU
Động cơ chổi than (brush motor)
Động cơ chổi than - loại có thể hoạt động với cả dòng điện một chiều (DC) và xoay chiều (AC) nên còn được gọi là động cơ vạn năng (universal motor). Động cơ điện AC/DC có chổi than hoạt động bằng cách dẫn dòng điện từ nguồn qua chổi than (brush) và cổ góp (commutator) để tạo ra từ trường quay ở phần rotor (cuộn dây quay), từ đó tạo mô-men xoắn để quay trục động cơ.
Ưu điểm
- Lực mô-men xoắn lớn cho phép tiêu hủy được nhiều tờ giấy cho mỗi lần.
- Là động cơ chạy dòng điện một chiều (động cơ DC), có thể chạy điện 1 pha dân dụng.
- Tính năng trả giấy bị kẹt được triển khai dễ dàng vì khả năng đảo chiều quay động cơ là điểm mạnh của động cơ DC.
- Cho phép điều chỉnh tốc độ hủy (mo-men xoắn) dễ dàng bằng chiết áp (biến trở) nhờ tốc độ tỉ lệ thuận với điện áp
- Cấu tạo động cơ đơn giản nên có giá thành sản xuất rẻ, giá bán phải chăng.
Nhược điểm
- Nhanh nóng máy nên hiệu suất khai thác máy không cao vì cần nhiều thời gian nghỉ cho máy nguội trở lại.
- Chổi than mau mòn do ma sát, cần phải bảo trì và thay mới định kỳ.
- Công suất mô-men suy giảm theo độ mòn của chổi than và động cơ.
- Có tia lửa điện tại cổ góp gây nhiễu sóng điện từ.
- Độ ồn và rung cao hơn các loại động cơ khác.
Động cơ chổi than được ứng dụng phổ biến nhất trên thị trường nhờ có giá bán rẻ, phù hợp với tập khách hàng phổ thông như hộ gia định, doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ.
Nếu nhu cầu tiêu hủy tài liệu của công ty không thường xuyên (hủy gián đoạn vài lần mỗi ngày), yêu cầu kích thước máy nhỏ gọn, giá bán rẻ và chấp nhận việc bảo trì nhẹ (thay chổi than sau 1-2 năm) thì máy hủy tài liệu có động cơ chổi than là phù hợp!
Động cơ cảm ứng (induction motor)
Động cơ cảm ứng điện từ là loại động cơ xoay chiều (AC), hoạt động dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ giữa 2 cuộn dây stato (tĩnh) và rotor (động). Không sử dụng chổi than nên gọi là "không tiếp xúc điện cơ khí" giữa cơ phận quay và cơ phận đứng yên. Động cơ cảm ứng còn được gọi với tên khác là động cơ tụ điện (capacitor motor) - một biến thể của động cơ cảm ứng xoay chiều một pha (single-phase induction motor), sử dụng tụ điện (capacitor) để tạo ra dòng điện lệch pha nhằm khởi động hoặc duy trì mô-men quay.
Điểm mạnh
- Vận hành bền bỉ và ổn định trong thời gian dài.
- Tỏa nhiệt thấp nên thời gian hoạt động liên tục (duty circle) dài hơn, đạt hiệu suất tiêu hủy cao hơn.
- Lâu nóng máy nên thời gian chờ cho máy phục hồi (cool-down time) thưa hơn.
- Chi phí bảo trì thấp, ít phải thay thế linh kiện nhờ độ hao mòn của động cơ rất thấp.
- Ít rung chấn, tiếng ồn thấp hơn nhiều so với động cơ chổi than cùng công suất.
- Không gây nhiễu điện từ (EMI) như motor chổi than.
Điểm yếu
- Phải trang bị thêm biến tần nếu muốn bổ sung tính năng điều chỉnh tốc độ.
- Phải bổ sung mạch điều khiển đảo chiều nếu trang bị tính năng trả lại giấy kẹt (đảo chiều quay motor).
- Càng nhiều tính năng thì độ phức tạp của máy càng cao nên có giá thành sản xuất cao hơn.
- Chi phí bảo trì cao hơn, linh kiện thay thế nhiều hơn.
Động cơ cảm ứng là loại động cơ vận hành bền bỉ, êm ái, chịu tải tốt, máy nóng chậm giúp đạt hiệu suất tiêu hủy cao, ít trục trặc kỹ thuật (ít hỏng vặt), nhưng thường giá cao hơn và cồng kềnh hơn so với động cơ chổi than. Vì vậy, máy hủy tài liệu dùng động cơ cảm ứng phù hợp với các doanh nghiệp và tổ chức có nhu cầu hủy tài liệu liên tục trong ngày hoặc mỗi tuần, đồng thời muốn hạn chế thời gian và chi phí vào việc sửa chữa những hư hỏng và bảo trì máy.
Động cơ không chổi than (BLDC)
BLDC (brushless DC motor) là động cơ điện DC nhưng không có chổi than. BLDC motor hoạt động dựa trên hệ thống các cảm biến hoặc các mạch điện tử (driver/controller) để chuyển mạch dòng điện, qua đó điều khiển vận hành các tính năng. Động cơ BLDC thường được trang bị cho máy hủy giấy tờ cao cấp thấy trong thiết bị điện cao cấp, yêu cầu độ chính xác cao và bền bỉ như: drone, máy CNC, ô tô điện, và máy hủy tài liệu cao cấp.
Ưu điểm
- Không có ma sát chổi than, kéo dài tuổi thọ đáng kể cho động cơ (gấp 3-5 lần motor chổi than).
- Cắt giảm được chi phí thay chổi than định kỳ, không phải tra dầu mỡ.
- Ít tỏa nhiệt, cho phép máy vận hành liên tục trong thời gian dài, cung cấp hiệu suất khai thác máy rất cao (85-90%).
- Đạt hiệu suất năng lượng cao (watt), giảm lượng tiêu thụ điện năng.
- Kích thước gọn nhẹ, chuyên dùng cho dòng máy hủy tài liệu mini.
- Hoạt động êm ái, phù hợp với các không gian đòi hỏi yên tĩnh.
- Điều khiển bằng vi mạch và cảm biến nên tích hợp các tính năng dễ dàng. Ví dụ máy có thể tự tối ưu tốc độ, lực cắt, chống kẹt giấy...
- Độ bền cao hơn nhiều so với motor chổi than.
- Cho phép mở rộng và tích hợp với các hệ thống và thiết bị khác như IoT
Nhược điểm
- Giá thành cao do phải tích hợp các mạch điều khiển các tính năng phức tạp hơn.
- Điều khiển bằng vi mạch + cảm biến nên cần phải cài đặt trình điều khiển (driver).
- Khi gặp trục trặc thì cần phải có kỹ thuật viên có chuyên môn xử lý.
Nếu doanh nghiệp của bạn cần chiếc máy hủy giấy tờ có khả năng hoạt động liên tục và ổn định, hiệu suất khai thác cao, có nhiều tính năng thông minh, kích thước nhỏ gọn, vận hành êm ái không gây ô nhiễm âm thanh tiếng ồn, trong khi lại có độ bền cao, ít phải bảo trì và tiết kiệm điện năng... thì máy hủy tài liệu động cơ BLDC rất đáng để bạn xem xét.
So sánh động cơ trên các tiêu chí quan trọng
Tiêu chí | Chổi than (brush) | Induction (cảm ứng) | BLDC (không chổi than) |
Cơ cấu truyền động | Chổi than + cổ góp | Stato - rôto cảm ứng | Điện tử điều khiển rôto nam châm |
Nguồn điện | AC hoặc DC | AC 1 pha hoặc 3 pha | DC (điều khiển qua mạch điện tử) |
Tốc độ quay | Cao (5.000 - 15.000 rpm) | Thấp hơn (1.500 - 3.000 rpm) | Cao, hỗ trợ tùy chỉnh cao/thấp dễ dàng |
Mô-men xoắn (lực quay) | Lớn ngay khi khởi động | Tăng dần theo tải | Cao, ổn định |
Tiếng ồn | To, dễ cháy tia lửa | Êm hơn nhiều | Rất êm |
Bảo trì | Thay chổi than định kỳ | Hầu như không | Gần như không |
Chi phí | Rẻ | Trung bình | Cao |
Ứng dụng | Phổ biến (dân dụng) | Dòng cao cấp / công nghiệp | Một số dòng hiện đại mới có |
LOẠI ĐỘNG CƠ ẢNH HƯỞNG NHƯ THẾ NÀO TỚI MÁY HỦY TÀI LIỆU?
Yếu tố | Mối liên hệ với động cơ | Giải thích cụ thể |
Công suất hủy (tờ/lượt) | Phụ thuộc vào mô-men xoắn và tốc độ động cơ | Động cơ mạnh hơn (ví dụ loại cảm ứng hoặc BLDC) có thể kéo được nhiều tờ cùng lúc |
Thời gian chạy liên tục | Phụ thuộc vào hiệu suất và khả năng tản nhiệt của động cơ | Động cơ cảm ứng chạy êm, mát, có thể hoạt động lâu mà không nghỉ |
Thời gian hồi phục (cooling down) | Động cơ kém hiệu suất gây nóng máy nhanh và lâu nguội | Máy hủy rẻ tiền dùng motor chổi than thường chỉ chạy 2-5 phút là phải nghỉ |
Độ ồn khi hoạt động | Phụ thuộc vào loại động cơ và cơ cấu truyền động | Động cơ chổi than thường gây tiếng ồn lớn hơn, dễ phát tia lửa, chổi than mòn thì phải tháo lắp-thay thế |
Tuổi thọ máy | Tác động bởi độ bền động cơ và chu kỳ bảo trì | Động cơ không chổi than hoặc cảm ứng không cần thay thế chổi, tuổi thọ cao hơn nhiều |
Dựa trên yêu cầu thực thế của doanh nghiệp mà bạn hãy chọn mua chiếc máy hủy giấy tờ phù hợp. Giả dụ nếu công ty bạn thường xuyên hủy 10-20 tờ/lần trong một ngày thì hãy cân nhắc máy hủy giấy văn phòng được trang bị động cơ cảm ứng hoặc BLDC là lựa chọn phù hợp. Còn nhu cầu ít, thời gian sử dụng thưa, ưu tiên giá rẻ thì máy hủy motor chổi than là sự lựa chọn đúng đắn.
Nhu cầu thực tế | Động cơ phù hợp | Lý do |
Dùng vài lần/ngày, số lượng tờ/lần ít | Động cơ chổi than (brushed motor) | Giá rẻ nhưng vẫn đảm bảo đủ dùng |
Dùng liên tục cả ngày | Cảm ứng điện từ / BLDC | Bền bỉ, thời gian chạy liên tục dài |
Yêu cầu hoạt động yên tĩnh | Động cơ cảm ứng (induction motor) | Hoạt động ổn định, không ồn ào gây ô nhiễm âm thanh |
Dùng liên tục cả ngày + số lượng tờ/lần nhiều | Cảm ứng điện từ / BLDC | Máy hủy công nghiệp |
BẢO DƯỠNG ĐỘNG CƠ MÁY HỦY TÀI LIỆU
Bên cạnh việc lựa chọn đúng loại động cơ phù hợp, việc bảo trì động cơ cho máy hủy tài liệu cũng đóng vai trò không kém phần quan trọng. Khi được thực hiện đúng cách, bảo trì sẽ giúp máy vận hành ổn định, kéo dài tuổi thọ, hạn chế hỏng hóc gây gián đoạn công việc và tiết kiệm đáng kể chi phí sửa chữa hay thay thế linh kiện.
Tham khảo hướng dẫn cách bảo trì máy hủy tài liệu tại đây